autor wpisu: Autor | komentarzy (0)
Symboliczna wystawa otwarta w Starostwie Powiatowym w Tomaszowie Maz.
W holu głównym Starostwa Powiatowego w Tomaszowie Maz. otworzono dziś wystawę "Zawołani po imieniu". Jedną z "zawołanych po imieniu" jest tomaszowianka Karolina Juszczykowska
Dziś (24 marca) przypada Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów. Święto zostało ustanowione z inicjatywy Prezydenta RP – Andrzeja Dudy w rocznicę śmierci rodziny Ulmów, która 24 marca 1944 r. została zamordowana za pomoc Żydom w miejscowości Markowa.
– Tuż przed świtem 24 marca 1944 r. do Markowej przyjechali z Łańcuta niemieccy żandarmi wraz z granatową policją. Oprawcy byli dobrze poinformowani. Wiedzieli, w jakim celu jadą do Markowej i kogo tam szukają. Na poddaszu znaleźli ukrywających się Żydów. Rozległy się strzały. W ciągu kilkunastu minut z rąk żandarmów zginęli wszyscy członkowie rodziny: Józef Ulma, jego żona Wiktoria będąca w zaawansowanej ciąży, ich sześcioro dzieci oraz wszyscy ukrywający się Żydzi. Na Ulmów, prawdopodobnie w obawie przed utratą pozyskanego majątku, doniósł najpewniej Włodzimierz Leś. „Patrzcie, jak polskie świnie giną – które przechowują Żydów”, miał powiedzieć podczas egzekucji jeden ze sprawców, Joseph Kokott. Ciała ofiar na rozkaz Niemców zakopali mieszkańcy wsi. Jeden z braci Józefa, Władysław Ulma, zapisał w relacji: W tydzień po tym wypadku ciała pomordowanej brata rodziny powkładaliśmy do trumien i wywieźliśmy na cmentarz. Ciała Żydów zabrała ekipa żydowska po wyzwoleniu – tak ten dzień relacjonuje Instytut Pamięci Narodowej.
W symbolicznym otwarciu wystawy wziął udział Mariusz Węgrzynowski – Starosta Tomaszowski wraz z członkami zarządu Powiatu Tomaszowskiego oraz młodzież z tomaszowskich szkół średnich. Na kilkunastu planszach można zapoznać się z losami Polaków, którzy w czasie II wojny światowej pomagali Żydom. Plansze zostały przygotowane przez Instytut Pileckiego.
– Jako Naród Polski wielokrotnie pokazujemy swoje serce, swoją miłość do bliźnich i to co jest istotne, to co jest ważne, że Polacy ratowali Żydów z narażeniem własnego życia, często to życie tracili. to wszystko co wiązało się z przechowywaniem, z ukrywaniem Żydów to było obarczone strachem, to było obarczone tak naprawdę karą śmierci i tysiące Polaków taką cenę zapłaciło, ale uważali, że trzeba tych wszystkich, z którymi współżyli na co dzień, którzy byli ich sąsiadami, znajomymi trzeba ratować, bo taka jest potrzeba pokazania swojego człowieczeństwa – mówił m.in. Mariusz Węgrzynowski – Starosta Tomaszowski.
Całość otwarcia wystawy jest dostępna na naszej bezpośredniej transmisji, czyli TUTAJ.
Jedną z zapomnianych postaci jest tomaszowianka – Karolina Juszczykowska, której pamięć przywrócono nadając jej w 2011 r. tytuł „Sprawiedliwy wśród narodów świata”, a w 2020r . odsłaniając w Tomaszowie Maz. pamiątkowy obelisk. Została skazana na karę śmierci za ukrywanie dwóch Żydów we własnym mieszkaniu. Wyrok śmierci wykonano 9 stycznia 1945 r. w zakładzie karnym Preungesheim we Frankfurcie nad Menem. Dramatyzmu tej historii dodaje fakt, że zaledwie kilka dni później tj. 17 stycznia 1945 r. Tomaszów Maz. został wyzwolony. Na wystawie jest plansza poświęcona jej osobie.