Krwi nie zastąpi żaden lek!

Agnieszka i Krzysztof Wielgus - inicjatorzy akcji krwiodawstwa w Brudzewicach

Z Agnieszką i Krzysztofem Wielgusami – inicjatorami krwiodawstwa w Brudzewicach rozmawiamy o idei honorowego krwiodawstwa w przededniu kolejnej akcji

– Jak narodził się pomysł, aby w Brudzewicach zorganizować akcję krwiodawstwa?
– Na początek małe sprostowanie, co do miejsca akcji. Pierwsza akcja Krwiodawstwa odbyła się w OSP Poświętne, a kilka z kolejnych w świetlicy wiejskiej w Studziannie. Jednak faktycznie do tej pory najwięcej akcji odbyło się w świetlicy OSP Brudzewice z racji na jej układ najlepiej dopasowany do potrzeb przeprowadzenia akcji poboru krwi dla większej ilości chętnych. Akcje poboru krwi organizowane są w pomieszczeniach, których właścicielem jest Urząd Gminy Poświętne, tak więc korzystamy z uprzejmości Wójta – Pana Michała Franasa, który pozwala nam nieodpłatnie z nich korzystać.
Honorowe, w miarę systematyczne oddawanie krwi, wiąże się z okresowym zgłaszaniem się w odpowiednim miejscu i czasie poboru krwi. Zanim na terenie Gminy Poświętne zaczęły odbywać się w miarę regularne akcje Krwiodawstwa, aby oddać krew musieliśmy dojeżdżać do szpitala w Opocznie. Było to dosyć uciążliwe, pochłaniało wiele czasu i to czasu potrzebnego do pracy w gospodarstwie rolnym. Domyślaliśmy się, że właśnie z tych powodów, oddając krew w Opocznie nigdy nie spotkaliśmy dawcy z naszej gminy. Zaprosiliśmy więc Krwiodawstwo do „nas” dając również innym sposobność do pomagania chorym potrzebującym krwi, każdorazowo ustalając czas akcji na niedzielne przedpołudnie.
– Kto bierze udział w akcjach?
– Z założenia akcje poboru krwi organizowane są dla mieszkańców naszej gminy i to oni stanowią zdecydowaną większość Dawców. Wiele osób nigdy wcześniej nie oddawało krwi, inni powrócili do pomagania po wielu latach. Bardzo cieszy, że chętnie dołączają do grona Dawców ludzie młodzi wchodzący dopiero w pełnoletność. Już od trzeciej akcji krew oddają również mieszkańcy sąsiednich gmin – z gminą Odrzywół na czele. Wszyscy razem niezależnie od miejsca zamieszkania stanowimy zgrany, wspierający się w działaniu na rzecz promocji idei Krwiodawstwa zespół – Rodzinę Krwiodawców. Pięknym i dalekowzrocznym jest zwyczaj przychodzenia na akcje z całymi rodzinami. Dawcy przyprowadzający z sobą małe, czasem bardzo małe dzieci oswajają je z wszystkim co dzieje się na akcji, dając im swoją postawą wspaniały przykład do naśladowania w przyszłości.
– Jakie warunki trzeba spełnić, aby zostać honorowym dawcą krwi?
– Aby zostać honorowym dawcą krwi trzeba oddać krew! Aby oddać honorowo krew trzeba być w wieku od 18 do 65 lat życia, ważyć minimum 50 kilogramów i być zdrowym, tzn. czuć się zdrowo. Każdorazowo decyzję o możliwości oddania krwi przez dawcę podejmuje lekarz na podstawie wypełnionej ankiety, wyniku wstępnego badania krwi, pomiaru ciśnienia tętniczego i wywiadu, przed kwalifikacją do oddania krwi lekarz osłuchuje serce i płuca każdego dawcy. Aby oddać krew trzeba okazać się dowodem osobistym.
– „Honorowy dawca krwi” to nazwa, która niesie w sobie jakiś pierwiastek altruizmu. Czy oprócz czystej satysfakcji niesienia pomocy drugiemu człowiekowi osoba oddająca krew może liczyć na inne profity?
– Oddawanie krwi to „czysta satysfakcja”, świadomość, że krew pobrana z twojej żyły przywraca życie i zdrowie chorego. Być może lekkim nadużyciem jest mówienie o „innych profitach” na jakie może liczyć osoba oddająca krew, ale nie nam to oceniać. Każdorazowo po oddaniu krwi dawca otrzymuje swego rodzaju ekwiwalent energetyczny w postaci ośmiu czekolad, batonika i napoju energetycznego. Przywileje dla dawców zaczynają się dopiero gdy ci oddadzą 5 litrów krwi (w przypadku kobiet) lub odpowiadające tej ilości krwi składników i 6 litrów (w przypadku mężczyzn) – po uzyskaniu legitymacji Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi. W myśl ustawy zasłużeni dawcy mają prawo do korzystania z opieki zdrowotnej (POZ) i z zakupu w aptekach bez kolejki. Natomiast do specjalisty powinni zostać przyjęci nie później jak 7 dni roboczych od dnia zgłoszenia. Dotyczy to przychodni działających w ramach NFZ. Do tego zasłużeni dawcy w razie potrzeby korzystają z bezpłatnych leków oczywiście tylko niektórych. ZHDK to trzy legitymacje otrzymywane odpowiednio po 5/6, 10/12, 15/18 litrach krwi. W wielu miastach dawcy, którzy oddali wymaganą przez uchwały rad ilość litrów krwi mają darmowe przejazdy komunikacją miejską. Tu i ówdzie darmowe wejścia na baseny itp. Ostatnio na sile przybiera akcja „Dawcom w darze”, dzięki której wiele sklepów, pubów, firm i zakładów proponuje dla krwiodawców zniżki na swoje towary i usługi. Krwiodawcom, którzy oddali większą ilość krwi i/lub działają na rzecz Krwiodawstwa mogą być przyznawane odznaczenia państwowe jednak proces ich przyznawania jest uznaniowy i wymaga wnioskowania o ich nadanie.
– O idei honorowego krwiodawstwa mówi się ciągle i nie można oprzeć się wrażeniu, że kolejne akcje promocyjne odnoszą skutek, ale brakuje takiej jakby to nazwać… masowej spontaniczności, która towarzyszy akcjom charytatywnym jak np. Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy. Mało kto wie, że krew w Polsce oddaje zaledwie 31 osób na tysiąc mieszkańców. Co musi się stać, aby ta idea miał tak powszechny charakter?
– Akcje takie jak chociażby wspomniana WOŚP nie wymagają wiele, wrzucasz do puszki nie ważne jaki datek, dostajesz serduszko i masz wrażenie, że zrobiłeś coś wielkiego. Nikogo nie interesuje przy tym stan twojego zdrowia, wiek, waga i skład krwi. Inaczej jest z Krwiodawstwem. Aby móc oddawać systematycznie krew trzeba o siebie dbać. Prowadzić zdrowy styl życia, odpowiednio się odżywiać, najlepiej uprawiać jakiś sport. Trzeba poświęcić czas i nie tylko. Przynajmniej przez dwa dni przed akcją nie należy używać alkoholu i innych środków zmieniających nastrój, należy ograniczyć palenie papierosów i starać się być wypoczętym. Dla wielu te ograniczenia zważywszy na to, że akcja odbywa się w niedzielne przedpołudnie są barierą nie do przebycia i mimo to że wiedzą o każdej akcji nigdy jeszcze nie oddali krwi. Aby więcej ludzi w przyszłości oddawało krew potrzebna jest edukacja dla idei Krwiodawstwa i w ogóle pomagania innym, słabszym wśród najmłodszych. Potrzebne jest wprowadzenie do programu nauczania treści, które wzbudzą w młodym człowieku pragnienie bezinteresownego dania czegoś dobrego z siebie. Należy wyszukać w literaturze odpowiednich wzorców i zaproponować ich naśladowanie. Młody człowiek nie może stykać się z tematem dopiero w czasie gdy jest już zdolny oddawać krew lub chwilkę przed. Mamy nadzieję, że w naszej małej społeczności za jakiś czas nie będzie nikogo kto nie słyszałby o potrzebie honorowego oddawania krwi. Wiele nie zależy od nas, na wiele czynników nie mamy wpływu, jednak musimy szukać nowych sposobów skutecznego dotarcia do kolejnych osób. Każda kampania promocyjna, artykuł w prasie, wpis na facebooku, plakat, są bardzo potrzebne. Krwiodawca nie powinien być zauważany tylko wtedy gdy potrzebna jest jego krew. Każda nowa forma uhonorowania, pokazania i docenienia dawców jak również wszelka inna pozytywna aktywność w tej kwestii ma szansę spotkać się z pozytywną reakcją potencjalnych dawców.
– Radosław Pazura – znany polski aktor zaangażował się w ideę krwiodawstwa po ciężkim wypadku, któremu uległ. Takie osoby bardzo chętnie popierają tą ideę, bo były w sytuacji, gdy krwi potrzebowali. A jak przekonywać do idei krwiodawstwa osoby bez traumatycznych przeżyć?
– Faktycznie spotykamy wiele osób oddających krew od czasu gdy same jej potrzebowały. Jest to bardzo pozytywne zjawisko jednak wielu z biorców nigdy nie będzie mogło oddać krwi dla potrzebujących z wielu powodów, jednak i ci mogą bardzo skutecznie zachęcać członków rodziny, bliższe i dalsze otoczenie. Każdej społeczności lokalnej przewodzą liderzy: wójtowie, radni, księża, nauczyciele, sportowcy, strażacy, przedsiębiorcy i inni mający wpływ na postawy mniej zaangażowanych społecznie obywateli. To postawa liderów w znacznym stopniu ośmiela resztę społeczności do działania dobroczynnego. Najlepiej przekonuje dobry przykład.
– Zakładamy, że ta rozmowa przyczyni się do upowszechnienia wiedzy o akcji krwiodawstwa w Brudzewicach. Jak można nawiązać z Państwem kontakt lub zapisać się na listę?
– Dobro nie dzieje się samo, by mogło wzrastać potrzebuje zaangażowania. Dla promocji Krwiodawstwa i innych działań dobroczynnych powstała na facebooku strona Krew za Krew. To na niej publikowane są treści promujące akcje poboru krwi na terenie naszej gminy. Na tej stronie publikowane są też fotorelacje z każdej akcji. Każdorazowo zachęcamy potencjalnych dawców do „zapisywania” się na listę chętnych. Polega to na tym, że zainteresowani informują nas o chęci oddania krwi, a my wpisujemy ich na listę chętnych. Swoją chęć oddania krwi podczas każdej kolejnej akcji można zgłaszać na wiele sposobów: Napisać wiadomość prywatną na stronie Krew za Krew lub na profilu Agnieszka i Krzysztof Wielgus. Można powiedzieć nam osobiście a jeśli ktoś woli telefonicznie to należy dzwonić pod numer 511 835 209, bądź wysłać smsa, lub w każdy inny ogólnie przyjęty i skuteczny sposób.
– Czy przed samym oddaniem krwi należy zachować jakąś specjalną dietę lub spełnić jakieś inne wymagania?
Tak, już wstępnie mówiliśmy o tym wcześniej jednak jest to bardzo ważne i dlatego warto rozszerzyć tę myśl. Krwiodawca chcący w miarę regularnie oddawać krew powinien prowadzić zdrowy tryb życia i uprawiać jakiś sprzyjający dobrej kondycji fizycznej sport. Osoby mające problem z odpowiednim poziomem hemoglobiny we krwi powinny do swojej diety wprowadzić produkty bogate w żelazo i witaminy. Bardzo ważną sprawą jest odpowiednie nawodnienie organizmu. Zawsze, ale głównie na dzień przed oddawaniem krwi powinniśmy wypić w zależności od potrzeb 2.5-3,5 litra wody z tego pół litra wieczorem po osiemnastej. Dodać należy, że przed oddaniem krwi nie należy jeść tłustych i ciężkostrawnych potraw. Trzeba zadbać, by znaleźć czas na nocny odpoczynek. Nie dopuszczalnym jest picie alkoholu i innych środków zmieniających nastrój. W dzień oddania zjadamy lekkie śniadanie i popijamy je obficie wodą. Zabieramy z sobą dowód osobisty i udajemy się oddać krew.
– W czasie akcji krwiodawstwa w Brudzewicach udało się już zgromadzić 243,9 litrów krwi. Ilościowo to na pewno dużo, ale mało kto wie, że do przeszczepu wątroby potrzeba przeciętne 10 litrów krwi. To pokazuje skale potrzeb. Bardzo często rodzina osoby, która trafia do szpitala jest proszono o krew. To pokazuje, że krwi jest ciągle za mało. Co musi się zmienić?
– Osobiście nie uważamy za złe, że rodzina potrzebującego krwi proszona jest o zaangażowanie się, choćby tylko doraźne w pozyskanie krwi. Powyżej padło, że na 1000 Polaków tylko 31 osób oddaje krew. Pokazuje to, że wiele ludzi opowiada rozmaite historie, by nie oddawać krwi. Ludzie potrafią na rok do przodu planować wakacje, kupno samochodu, imprezy. Okazuje się, że dla wielu wszystko, każda aktywność jest ważniejsza od oddawania krwi. Taki obraz: dziś jest akcja Krwiodawstwa i chętnie bym oddał ale: pada deszcz, świeci słońce, mam polowanie, obiad, wyjazd z rodziną do lasu, na zakupy, na giełdę, wiedziałem o akcji ale wczoraj piłem alkohol i 100 innych bardzo ważnych spraw. Dopiero gdy krwi potrzebuje bliska mi osoba mam pretensje do całego świata o to, że w Polsce ciągle brakuje krwi a przecież jest wielu krwiodawców nieustannie pchających się tu i ówdzie bez kolejki do lekarza. To brzmi jak brzmi ale taka jest prawda.
– Czy akcja w Brudzewicach ma założony jakiś górny limit?
– Od samego początku pierwszymi zainteresowanymi oddawaniem krwi byli druhowie z OSP Brudzewice. To właśnie w tym OSP narodził się pomysł sprowadzenia po latach akcji Krwiodawstwa do naszej gminy. Obecnie honorowo krew oddaje jedenaścioro druhów z OSP Brudzewice wraz z rodzinami, trzech z OSP Poświętne i jeden z OSP Gapinin. W OSP Brudzewice znaleźli się też chętni do działalności w klubie krwiodawców. 3 maja ubiegłego roku został powołany dla uczczenia 90-tej rocznicy powstania Jednostki Klub Honorowych Dawców Krwi „Krew za Krew” przy OSP Brudzewice. Obecnie Klub liczy czternaścioro członków z tego dwóch druhów z Poświętnego i dwanaścioro z Brudzewic. Do członkostwa i działalności w Klubie zaproszeni są wszyscy krwiodawcy oddający przynajmniej jeden raz w roku krew podczas akcji na terenie naszej gminy.
Po tym wstępie możemy przejść do odpowiedzi na postawione pytanie: Mamy uzasadnioną nadzieję, że zawsze znajdą się chętni do oddawania krwi, że zawsze znajdzie się miejsce do poboru krwi i że zawsze znajdą się chętni do organizowania akcji poboru krwi. Dobro, by nie ustało musi ciągle wzrastać dlatego trzeba do idei Krwiodawstwa i do systematycznego oddawania krwi ciągle przekonywać i poszukiwać nowych chętnych. Niektórzy uważają, że nie liczy się ilość oddanej krwi a sama idea i jakieś tam oddawanie krwi. Jednak trudno się z tym zgodzić, mając świadomość, że chorym nie potrzebna jest idea a krew. Mając na względzie powyższe zachęcamy wszystkich dawców w miarę możliwości doregularnego oddawania krwi a tych, którzy się zastanawiają, zachęcamy, by przeszli od myślenia do oddawania. Pomaganie jest piękne a Krwiodawstwo jest tym cenniejszym pomaganiem, że dajesz z siebie cząstkę, której nie można zastąpić żadnym lekiem. Oddając 450 ml krwi chwilkę poczujesz słabość, po kilku minutach możesz już normalnie funkcjonować a Twoja krew popłynie w żyłach potrzebującego człowieka dając mu nadzieję życia i zdrowia. Życie jest piękne i warto się nim dzielić.
– Od lipcowej akcji krwiodawstwa w Brudzewicach rejestrowani są także dawcy szpiku. Skąd taki pomysł?
– Dawcy szpiku są równie ważni jak krwiodawcy, ale to temat na osobną i równie ciekawą rozmowę.

– Dziękujemy za rozmowę i zapraszamy już jutro do OSP w Brudzewicach od godz. 10 wszystkich zainteresowanych krwiodawstwem.