Dlaczego warto postawić na Fundusz Sołecki?
Fundusz Sołecki nazywany jest często wiejskim budżetem obywatelskim. To mieszkańcy - w tym przypadku sołectwa - decydują na co wydadzą otrzymane pieniądze
Na najbliższej sesji Rady Gminy Rusinów będzie dyskutowany pomysł utworzenia Funduszu Sołeckiego. Program sesji przedstawiliśmy w artykule pt. Kolejna sesja RG w Rusinowie przed nami. To dobra okazja, aby przedstawić wady i zalety tego pomysłu.
Co to jest Fundusz Sołecki?
Mało kto wie, ale Fundusz Sołecki ma własną ustawę. Wyodrębnienie środków finansowych z budżetu samorządu na potrzeby sołectwa regulują przepisy ustawy z dnia 21 lutego 2014 r. o funduszu sołeckim (Dz.U. z 2014, poz. 301 ze zm.). Fundusz Sołecki tworzy Rady Gminy w formie uchwały.
Fundusz Sołecki to nic innego jak cześć budżetu gminy, który tworzy się wszak z podatków mieszkańców, a który jest wyodrębniany na specjalne projekty zgłaszane przez Sołectwa. Aby nie być gołosłownym warto posłużyć się przykładem z sąsiedniej Gminy Odrzywół, w której Sołectwa Kolonia Ossa i Wandzinów przekazywały swój Fundusz Sołecki na wykonanie dokumentacji i doposażenia budynku świetlicy wiejskiej. Pisaliśmy o tym w artykule pt. Jest po prostu piękna. Tak wygląda nowa Świetlica Wiejska w Ossie.
Jeszcze większy sukces odniosło Sołectwo Inowłódz, który swój Fundusz Sołecki przeznaczyło na remont budynku i projekt spotkał się z takim uznaniem, że został nagrodzony w konkursie „Fundusz Sołecki – najlepsza inicjatywa”. Pisaliśmy o tym w artykule pt. Nagroda dla Sołectwa Inowłódz. Do tego wątku jeszcze wrócimy, a teraz skupmy się na wadach i zaletach tego proobywatelskiego działania.
Zalety i wady Funduszu Sołeckiego
Największą zaletą utworzenia Funduszu Sołeckiego jest możliwość ubiegania się o dodatkowe pieniądze z budżetu państwa. Wynika to wprost z przepisów ustawy o Funduszu Sołeckim. Gmina może się ubiegać o zwrot w wysokości 20%, 30% lub nawet 40% poniesionych wydatków. Wysokość zwrotu jest uzależniona od zamożności gminy. Im mniejsze gminne dochody tym większy zwrot. Nic zatem dziwnego, że w skali kraju od 2009 r. liczba Funduszów Sołeckich stale rośnie, a od 2016 r. utrzymuje się na poziomie około 1500 w skali całego kraju. Kolejnym atutem jest to, że to mieszkańcy najmniejszej organizacyjnie jednostki samo decydują na co przeznaczą pieniądze, a co za tym idzie aktywizują się społecznie.
Po stronie wad wymienia się to, że w przypadku utworzenia Funduszu Sołeckiego pieniądze trzeba wydać w roku budżetowym. Nie można także zmienić celu przeznaczenia środków w roku budżetowym. Jeżeli zatem Sołectwo otrzyma środki na np. plac zabaw dla dzieci to w tym samym roku nie może zmienić tego celu i przekazać środków np. na dokumentacje techniczną budowy świetlicy.
Fundusz Sołecki – najlepsza inicjatywa
Krajowe Stowarzyszenie Sołtysów pod koniec ubiegłego roku ogłosiło V edycję ogólnopolskiego konkursu na najlepszą inicjatywę z Funduszu Sołeckiego. W ciągu minionych kilku lat konkurs stał się niezwykle prestiżowy, o czym przekonało się m.in. wspomniane Sołectwo Inowłódz. Wiąże się z tym nie tylko prestiż, ale także dodatkowe pieniądze. Pod koniec ubiegłego roku Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego ogłosił lokalną edycje tego konkursu z pulą nagród 12 000 zł. Wnioski można było składać do 15 stycznia 2022 r. Jak widać Fundusz Sołecki to nie tylko finanse na inicjatywy lokalne, ale także możliwość pokazania się w całej Polsce.
Co zrobi Rada Gminy Rusinów?
Sprawa Funduszu Sołeckiego w Gminie Rusinów to nie jest nowy pomysł, ale do tej pory raczej dzieli Radnych niż łączy. W ubiegłym roku szansa powołania Funduszu Sołeckiego zakończyła się w niesprzyjający sposób do lokalnej społeczności, o czym pisaliśmy w artykule pt. Czy to początek konfliktu z mieszkańcami? Radni Gminy Rusinów przeciwko Funduszowi Sołeckiemu. Mieszkańcy Gminy Rusinów znani są z podejmowania ciekawych inicjatyw społecznych. Organizują akcje krwiodawstwa, zbierali nakrętki dla chorego na EB Krzysia z Radomia, włączają się w Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy, a w czasie pierwszej fali COVID-19 angażowali się w społeczne akcje szycia maseczek. Jeśli by dostali szanse w postaci Funduszu Sołeckiego to mogłyby się narodzić i zrealizować dodatkowe inicjatywy. Decyzja jednak należy tylko i wyłącznie do Radnych Gminy Rusinów. To oni muszą podjąć uchwałę w tej sprawie.